Aai Prins.

De aardappeleters - vertaald door Aai Prins

Een bijzondere literaire vertaling uit het Russisch

[document-ikoon]Onlangs verscheen van de Nederlandse vertaling van de Russische roman 'De aardappeleters' van Dmitri Bavilski. De vertaling is van de hand van Aai Prins. In deze editie van 'Bijzonder project' aandacht voor deze vertaler en haar werk.

De vertaler

Ik ben Aai Prins, 46 jaar oud. Na mijn studie Russisch in Amsterdam heb ik eerst een jaar of wat op een alarmcentrale gewerkt en vervolgens ben ik boeken gaan vertalen. Literair vertalen is echter een eenzame bezigheid, en na verloop van tijd werd ik gillend gek. Daarom heb ik een opleiding tot rechtbanktolk gevolgd. Ik tolk nu af en toe op de rechtbank of voor advocaten. Verder recenseer ik boeken voor de Volkskrant. Ik heb ook nog een blauwe maandag Russische les gegeven, maar dat was een ramp.

 

Het project

Uitgeverij De Arbeiderspers heeft me benaderd voor de vertaling van de roman De aardappeleters van Dmitri Bavilski, een jonge, nog onbekende Russische auteur.

 

Wat maakt dit project zo bijzonder?

Er komt in Rusland op dit moment weinig interessants uit, maar De aardappeleters vond ik verfrissend, leuk. Een beetje experimenteel, absurdistisch. De handeling speelt zich nu eens niet af in Moskou of Petersburg, maar in de Russische provincie. De heldin is een middelbare, ongelukkig getrouwde museumsuppoost; ze raakt overspannen van een voorstudie voor De aardappeleters van Van Gogh; dan is er nog een liefdesintrige die helemaal uit de hand loopt en een ontluisterend bezoek aan Amsterdam.

 

Ik heb ongeveer een half jaar aan de vertaling gewerkt. Na een eerste lezing vertaal ik een tekst altijd zo snel mogelijk, om een spontane, soepele werktekst te krijgen; in dat stadium laat ik eventuele problemen nog even liggen. Dan volgt het schaven en prutsen. In Bavilski’s roman komen veel citaten voor uit de Russische literatuur, poëzie, liedjes etc. Die hebben me veel tijd gekost. Waar mogelijk heb ik, met goedkeuring van de vertalers, bestaande poëzievertalingen gebruikt. Voor vertaalproblemen heb ik een aantal native speakers tot mijn beschikking die het Nederlands goed beheersen. Met hen heb ik een deal dat zij bij mij ook altijd kunnen aankloppen met vragen over hun vertalingen uit het Nederlands naar het Russisch. Zoals de meeste Russische boeken staat De aardappeleters integraal op het internet. Dat maakt het makkelijk om al knippend en plakkend uit de tekst vragen op te sturen naar mijn collega-vertalers. Voor vaktermen heb ik in de loop der jaren een hele lijst met specialisten opgebouwd die ik kan raadplegen: sterrenkundigen, pastoors, dominees, banketbakkers, medici, wapenverkopers, scheikundigen en ga zo maar door. Ook heb ik aan de schrijver zelf veel vragen gesteld. Dat is altijd griezelig, want je wilt als vertaler bij zo iemand niet dom overkomen. Maar Bavilski was erg aardig.

 

Ik heb dit project alleen gedaan. Bij niet al te dikke romans geef ik daar de voorkeur aan. Het nadeel van alleen vertalen is de onzekerheid die soms aanvliegt. Maar als je met iemand samen vertaalt, gaat dat niet twee keer zo snel. Je verdoet veel tijd omdat je allebei over dezelfde vertaalproblemen nadenkt.

 

Meer informatie

D. Bavilski - De aardappeleters. De Arbeiderspers 2005

 

Andere literair vertalingen van de hand van Aai Prins:

 

A. Rybakov  

Kinderen van de Arbat (in samenwerking met o.a. Gerard Rasch); Bert Bakker 1988.

1935 en volgende jaren (in samenwerking met Gerard Rasch); Bert Bakker 1990.

Angst (in samenwerking met Gerard Rasch); Bert Bakker 1992. 

Stof en as; Bert Bakker 1995.

 

A. Bitov

Het Poesjkinhuis (in samenwerking met Gerard Rasch); Bert Bakker 1989.

Monachovs vlucht (in samenwerking met Gerard Rasch); Bert Bakker 1991.

 

S. Kaledin

Een schamel kerkhof; Bert Bakker 1990.

Het bouwbataljon; Bert Bakker 1992.

 

J. Alesjkovski

Kangoeroe; Bert Bakker 1991.

De hand; Bert Bakker 1992. 

De spermadonor; Prometheus 1994.

 

M. Boelgakov

Verzamelde werken deel 1; Van Oorschot 1994.

Verzamelde werken deel 3: De meester en Margarita (in samenwerking met Marko Fondse) Van Oorschot 1997.

 

V. Pelevin

Omon en de race naar de maan; Wereldbibliotheek 1995.

Het leven der insecten; Wereldbibliotheek 1997.

 

V. Sorokin

De wedstrijd; Wereldbibliotheek 1996.

 

F. Kaplan

Moskou retour; Nijgh & van Ditmar, 1998.

 

A. Brener

Een ondergezeken pistool; Ravijn, 1998

 

N. Dezjnev

Concertuitvoering; Bert Bakker 1998.

 

S. Dovlatov

De koffer; M Bondi 1998.

 

V. Chlebnikov

Zangezi; M Bondi 2000.

 

G. Markosyan-Kasper

Penelope; Contact 2001

 

S. Dovlatov

Compromissen; M Bondi 2001

 

J. Dombrovski

De faculteit van de onnodige kennis; Meulenhoff 2002

 

K. Kobrin

Een Europese dichter uit de twintigste eeuw (essay); Tirade 2004/404.

 

S. Dovlatov

Het kamp; M Bondi/Pegasus 2004

 

A. Tsjechov

Verzamelde werken deel 1

Verzamelde werken deel II

(beide in samenwerking met Anne Stoffel en Tom Eekman); Van Oorschot 2005

Reacties

l.w.prins-van der woldel.w.prins@ | 03-06-2012 19:45

petje af

oscarine foulidis | 25-06-2012 19:18

Beste Aai,Ik kern Gerard en jou via Joris[Harrie] en Margreet en heb een vraag of je me zou kunnen adviseren. Mijn vader is geboren in Rusland en mijn plan is om zijn geboorteplaats te bezoeken.Nu ben ik op zoek naar lessen Russische conversatie en weet dat er veel keus hierin is.Het gaat mij er alleen om de fonetica en een aantal basiswoorden te leren,want hoop met engels of elke andere taal verder te komen.Trouwens leuk om een radio intervieuw te horen van een aantal weken geleden over je laatste vertaling op een zaterdagochtend op hilversum 1.Hoop dat je mij kan adviseren,misschien tot ziens. De laatste keer was met het feest in Ansen toen ze beide 50 jaar werden.Groeten aan Gerard.
Oscarine Foulidis ,Amsterdam
ofoulidis@gmail.com

gj derook | 07-07-2015 16:43

beste aai,
mijn complimenten voor je vertaling van het werk van brener. je woordkeus past perfect bij de sfeer van dit recalcitrante boek.

Geef hier uw reactie!

Als u eerst inlogt, hoeft u niet telkens uw naam, e-mailadres en de captcha (spampreventietest) in te vullen.

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te bewerken of te verwijderen.

[logo Vertaalweb]

ZOEKEN

zoeken
© 2024 Vertaalweb