Ongeneeslijk 'lijdend' aan lexofilie

11 vragen aan Aart van den End, eigenaar van vertaalbureau Gateway en samensteller van het Juridisch Lexicon

Auteur: Koen Gubbels

1. Wat was de reden om bij dit nieuwe lexicon een breder gebied te beslaan dan alleen het juridische?
Al jaren ben ik mij bewust van het probleem dat de vlag de lading niet meer dekt. Soms dacht ik bij een volgende editie de verschillende deelgebieden aan te geven op de stofomslag. In april dit jaar besloot ik de titel te veranderen in ‘Juridisch-Economisch Lexicon’, dat tenminste het grootste deelgebied dekt. Sinds april 2006 is het boek al online beschikbaar, en sinds midden 2007 heb ik ook de beschikking over een ‘zoeklog’, zodat ik kan zien wat per dag/week/maand/jaar gevonden wordt en, veel interessanter, niet gevonden wordt. Inmiddels is het speurwerk naar aanleiding van de niet gevonden termen, ook na opschoning van het bestand, een fulltime bezigheid. En ik vind dit prachtig. De top 10 van de afgelopen zeven dagen omvat de woorden beslag (48x), conclusie (35), rekening (34), voldoen (34), vaststellen (33), overleg (33), opnemen (31), beschikking (31), akte (31) en toepassing (29).

2. Het werk is flink uitgebreid. Genoeg voor gebruikers om de vorige editie te verruilen?
Uiteraard! Een bevriende notaris zei me zo’n tien jaar geleden met nadruk: zorg dat je altijd het meest recente gereedschap (Black’s, Collins, Fockema, enz.) hebt. Wat dacht je van 788 bladzijden naar 2345 nu, met 47.000 hoofdtermen en 56.000 voorbeeldzinnen, en van de eorme tijdwinst die de gebruiker met een investering van 245 euro kan boeken?

3. Ik begrijp dat de interface van de webversie ook flink onder handen genomen is. Wat zijn de verbeteringen?
De software dateert nog van drie jaar geleden, toen we nog niet wisten of er genoeg vraag zou zijn naar dit woordenboek. De interface is nu ‘opgepoetst’, zodat de mogelijkheden duidelijker zijn. Ook is er een ‘woordwiel’ toegevoegd, waar ik persoonlijk enthousiast over ben. Je wordt dan ‘gevolgd’ door de ingangen in het woordenboek. Je merkt meteen dat je een spelfout inbrengt. Een nadeel is nog dat je geen meervoud, spelfout of leestekenfout mag maken, en alleen via hoofdingangen kunt zoeken. In januari 2009 komt er een upgrade waarbij deze belemmeringen opgeheven worden en ook de vertaling van subingangen (de voorbeeldzinnen) beschikbaar komt, en dus het intypen van bijvoorbeeld ‘in afwachting van uw antwoord’ meteen een vertaling oplevert.

4. Tegenwoordig wordt het woordenboek door Kluwer uitgegeven. Bij mijn weten gaf Gateway het boek vroeger zelf uit. Heeft die wisseling invloed gehad op je manier van werken?
Gateway geeft nog steeds het woordenboek en de cd-rom/download versie uit. Kluwer en Gateway geven samen de online versie uit. Daardoor kan ik de doelgroep veel beter bereiken en gebruik maken van de expertise bij Kluwer.

5. Wikipedia omschrijft lexophilia (lexofilie) als de liefde voor woorden en woordenboeken. Kunnen we vaststellen dat je deze aandoening hebt?
Absoluut! De rustige momenten waarin ik onderzoek kan doen naar niet gevonden termen zijn voor mij ‘quality time’. Toch maakt het mij de laatste tijd wel onrustig; het is tot daar aan toe als je al autorijdend wat woorden van de BBC World Service inspreekt op je dictafoon om ze later te verwerken, maar met de huidige mogelijkheden om onderzoek te doen in het zoeklog ‘niet gevonden woorden’ wordt de hobby eigenlijk een volledige werkweek, en nog meer dan dat. Per week 33 bladzijden met (uiteindelijk) relevante termen, waarbij je een dag kan besteden aan één bladzijde! Gelukkig kan ik me dankzij twee vaste medewerkers in de vertaalpraktijk me steeds meer hiermee bezig houden.

6. Woordenboekmakers zijn eigenlijk woordenvangers, zoals je ook vlindervangers hebt. Ben je nou voortdurend alert op nieuwe woorden of zijn er ook wel eens momenten dat je er niet mee bezig bent?
Eigenlijk altijd. Kijkend naar de televisie of een film ben ik alert op woorden, en raak ik al gauw de plot kwijt. Op zaterdag en zondag lees ik de krant met een stift bij de hand. En inmiddels heb ik natuurlijk al duizenden woorden die niet in Van Dale voorkomen. Regelmatig bel ik ook de Vertaaldienst van het Genootschap Onze Taal om advies te krijgen over de spelling van deze woorden.

7. Onderhoud je contact met andere woordenmakers of opereer je solitair?
Iedere maand overleg ik zo’n vijf uur lang met een Amerikaanse collega-vertaler, en iedere dag ben ik in contact met mijn ‘eigen’ native speaker/vertalers via vertalingen die zij voor het vertaalbureau maken of vragen daarover stellen. En dagelijks stellen gebruikers mij vragen over specifieke termen (via het envelopje in de online versie). Die krijgen dan altijd binnen 30 minuten antwoord.

8. Is woordenboeken maken nou een typisch mannelijke activiteit? Er zijn immers weinig of geen vrouwelijke woordenboeksamenstellers.
Daar kan ik weinig over zeggen. Wel merk ik dat mijn vrouw heel creatief is in het bedenken van nieuwe woorden als ‘ontbonnen’ (van portemonnaie) en ‘oprommelen’ en ‘ontrommelen’, waar een subtiel verschil tussen is.

9. Werk je nog steeds met Wordperfect 5.1?
Ja. Het is een geweldig programma. Zetters en drukkers zijn er dol op, en het heeft geen franje. Maar ik heb me erbij neergelegd dat het binnenkort afloopt. Zelfs mijn contactpersoon bij Kluwer begrijpt niet dat het hele bestand in één bestand staat, of eigenlijk in twee: A-K en L-Z. Dit omdat het bestand te groot is geworden, en WP51 geen capaciteit meer heeft om het bestand tussentijds op te slaan.

10. Komt er ooit nog een Nederlands-Duitse versie van het Lexicon?
Heel binnenkort! We hebben inmiddels 12.000 hoofdtermen. Iedere maand komen er 6000 tot 8000 bij. In oktober 2009 is het project klaar. Binnenkort is het online gratis beschikbaar voor geregistreerde gebruikers, van wie wordt verwacht dat ze ook commentaar te leveren. Voor nadere informatie hierover: zie www.gatewayvertalingen.nl.

11. Heb je nog andere ijzers in het vuur?
Jazeker. Er komt waarschijnlijk een studentenversie van het Juridisch-Economisch Lexicon, gebaseerd op de top-2500 van termen opgevraagd in de afgelopen twee jaar die ik in het zoeklog zie. Er gaat een online versie Duits-Engels/Engels-Duits komen, en er wordt gewerkt aan een versie Nederlands-Italiaans. Met de voortschrijdende technologie komen eigentijdse digitale woordenboeken Nederlands-Frans en Nederlands-Spaans ook binnen bereik.
En heb je wel gezien dat er deze maand (oktober 2008) een nieuwe editie van de boekversie van het Onroerend Goed Lexicon/The Property Lexicon is uitgekomen? Ook dat is enorm gegroeid, neem maar eens een kijkje op www.gatewayvertalingen.nl!

Dank je wel.

datum publicatie: 26 oktober 2008
rubriek: Woordenboeken
home » artikelen » Woordenboeken

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Geef hier uw reactie!

Als u eerst inlogt, hoeft u niet telkens uw naam, e-mailadres en de captcha (spampreventietest) in te vullen.

Ongeneeslijk 'lijdend' aan lexofilie

Reacties

ZOEKEN

Gerelateerd