"We zijn er weer niet veel mee opgeschoten"
De NEN-norm voor vertalen. Ik wil er toch nog een keer aandacht aan besteden.
Sinds enkele jaren zijn mijn bureaus ISO 9001:2000 gecertificeerd. Voor de verkoop hoef je zoiets niet te doen. Het is alleen nodig als je voor de overheid of bepaalde grote bedrijven werkt. Die stellen nu eenmaal zulke eisen. In veel andere gevallen is zo’n ISO-norm eerder een vorm van indekken van degene die de order heeft verstrekt, dan een maatregel voor het verhogen van de kwaliteit van vertaalwerk. Waarom hebben wij ons dan gecertificeerd? Welnu, voor ons is het belangrijker dat iedereen de definities op dezelfde wijze interpreteert, dat iedereen weet wat er verlangd en bedoeld wordt. Hiermee wordt de kans op communicatiefouten verkleind. Dat is goed voor de klant. Alles moet immers klantgericht zijn. Maar het is ook goed voor alle vertaalbureaus en vertalers. Je weet wat je mag verwachten.
Werken volgens de NEN-norm is toch een heel ander verhaal. Het is voor ons geen probleem om enkele procedures aan te passen en her en der wat bij te schrijven, maar toch word ik er niet vrolijk van. Het is het bekende verhaal: wij - het vertaalvolk - gaan bepalen wat goed is voor de klant. Het resultaat is een eenheidsworst waar geen enkele kleur of geur meer aanzit. Het lijkt wel of er een politieke partij achter heeft gezeten. Als iedereen zich nu maar aan de norm houdt, zullen de vertalingen van topkwaliteit zijn. Was het maar waar. Vertalen is mensenwerk en dat brengt nu eenmaal fouten met zich mee. In de afgelopen twintig jaar is mij al te vaak duidelijk geworden hoeveel nawerk noodzakelijk is. Is dit nawerk normaal? Nee, want in principe moet een vertaler een vertaling afleveren die 100% in orde is. Je betaalt bij wijze van spreken toch ook niet voor een schilder die slecht schilderwerk aflevert? Vergeet echter niet dat je als vertaler wel degelijk van je vertaalbureau, of als je een in-huis vertaler bent van je vertaalmanager, mag verlangen dat je de juiste informatie krijgt! Als die samenwerking er niet is, blijft het vertaalwerk op ad-hoc kwaliteit hangen.
Waarom komt een klant bij jou? Een klant komt bij jou omdat hij je vertrouwt. Vertrouwen in jou en in je werk. En als de klant er baat bij heeft, moet je kunnen afwijken van de norm. De NEN-norm bevat alleen kwalificaties voor vertalers en revisoren (gelukkig niet voor andere medewerkers binnen een vertaalbedrijf). Een procesbeschrijving van de apparatuur, debiteurenbeheer? De norm lijkt wel geschreven voor mensen die geen flauw benul hebben van het opzetten en leiden van een bedrijf. Ik ken veel freelancers en vertaalbureaus die hun zaakjes perfect op orde hebben. Alleen… dat zegt toch nog weinig over de kwaliteit van de vertalingen. Kwaliteit mag door een klant worden voorondersteld. Ten slotte zijn wij de specialisten. Daar hebben we voor geleerd. Maar de NEN-norm lijkt ervan uit te gaan dat als je maar regeltjes maakt, de vertaling bijna vanzelf in orde is.
We zijn er weer niet veel mee opgeschoten. Er is een hoop werk, tijd en geld ingestoken en met respect voor de mensen die eraan hebben meegewerkt: naar mijn mening moet het anders. En het kan ook anders: meer klantgericht, minder procesgericht. Binnen Nederland kunnen de brancheverenigingen daar een belangrijke rol in spelen.
2008 staat voor de deur. Ik wens iedereen een vrolijk kerstfeest en een gelukkig Nieuwjaar.
datum publicatie: 6 december 2007
rubriek: Columns Jaap Wilkens
home » artikelen » Columns Jaap Wilkens
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
Geef hier uw reactie!
Als u eerst inlogt, hoeft u niet telkens uw naam, e-mailadres en de captcha (spampreventietest) in te vullen.