Wat betekent de nieuwe norm voor de vertaalmarkt?

Eind mei was ik aanwezig bij de start van een nieuwe vertaalorganisatie: ETC Europe S.C. te Brussel. Helemaal nieuw is dit bedrijf niet. Ze komt voort uit, of liever gezegd bestaat naast, een in 1988 gevormd consortium - nu een naamloze vennootschap - van toentertijd grote vertaalbureaus. Nog steeds maken grote bedrijven zoals Lionbridge deel uit van de NV. Het komt erop neer dat nu ieder Europees land binnen het ETC vertegenwoordigd is. Om dat in goede banen te leiden, is een managementtaak op zich. Ik kan het weten na acht jaar achtereen in de Raad van Bestuur - ook als voorzitter - te hebben gezeten. Voor het vertaalwerk dat middels het ETC binnenkomt, worden dagelijks duizenden vertalers ingeschakeld. Zowel interne vertalers als freelancers verdienen hun brood binnen deze tak van sport. Het ETC richt zich in het bijzonder op Europees vertaalwerk en is daar tot op heden succesvol in gebleken.

 

Het is echt mooi om mee te maken. Natuurlijk is er wel eens herrie geweest in het verleden (het ging uiteraard nergens over), maar de drive die al deze bureaus uit met name de “nieuwe” Europese landen hebben, is zeer motiverend. Een aantal was betrokken bij het opstellen van de kwaliteitsregels om te komen tot de Europese norm met betrekking tot vertaalwerk. Dat is verklaarbaar. Alle bedrijven die aandeelhouder zijn in ETC moeten ISO 9001-2000 gecertificeerd zijn en hebben vaak al jaren ervaring met normen en het gebruik ervan. Voor de volledigheid: ook veel andere - niet bij het ETC aangesloten - bureaus en freelancers hebben meegewerkt aan de totstandkoming van de Europese norm.

 

Betekent deze norm dat het vertaalwerk kwalitatief beter wordt? Het zou zo moeten zijn. De praktijk laat echter zien dat de kwaliteit maar stapje voor stapje vooruit gaat. Op zich al een goede zaak, ware het niet dat door tenders, offertes en spoedwerk vertaalwerk meer “prijswerk” is geworden. Je ziet het in België. Het Frans gaat nog net niet gratis weg, maar de wijze waarop het vertaalwerk wordt aangeboden en aangenomen voorspelt niet veel goeds. Dan mogen we blij zijn dat we in Nederland zitten en dat veel van onze klanten beseffen dat werk dat ze zelf niet kunnen doen nu eenmaal tijd nodig heeft en dus een bepaalde prijs kent.

 

Kan je bestaan zonder gecertificeerd te zijn? Jazeker, maar al op korte termijn valt te verwachten dat alleen gecertificeerde bureaus tenders en offertes kunnen indienen. Ambtenaren zullen dat eisen om zichzelf in te dekken en inkopers willen de prijzen verder drukken onder het motto dat het toch allemaal hetzelfde is. Jammer, want ieder bedrijf heeft groei en dus (extra) geld nodig om te kunnen blijven bestaan. In de eerstvolgende column na de zomervakantie wil ik daar aandacht aan besteden.